در نتیجه میتوان گفت که با شکلگیری آرایش جدید در کنگره آمریکا، بیش از پیش شاهد اقدامات و سیاستگذاریهای ضد چینی در ایالات متحده باشیم.
در این میان افرادی چون مایک پمپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا و نیکی هیلی، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل وعده دادهاند که در صورت حضور یک جمهوریخواه در سال ۲۰۲۴ در کاخ سفید، آنها متن هرگونه توافق احتمالی با ایران را پاره خواهند کرد.[۶]
بر خلاف جنگ روسیه و اوکراین و بسیاری مسائل دیگر، مقابله با چین همواره از موضوعات نسبتاً مورد توافق دو حزب در آمریکا بوده است. همین چند ماه قبل بود که نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان با نادیده گرفتن هشدارهای پکن، به تایوان سفر کرد. اقدامی که با یک اتفاق کم سابقه در آمریکا نیز همراه بود و ۲۶ سناتور جمهوریخواه، طی بیانیهای حمایت خود را از سفر پلوسی به تایوان اعلام کردند.[۷] وحدت دو حزبیای که کمتر در فضای سیاسی ایالات متحده شاهد آن هستیم.
[۴]
آرایش حزب جمهوریخواه نیز این روزها بسیار به نفع مخالفین حمایت از اوکراین است و این گروه به رهبری مککارتی، بر موافقین حمایت از کیف به رهبری مککانل، غلبه دارد. حال باید منتظر ماند و دید که تا چه اندازه این جریان خواهد توانست راهبرد دولت بایدن در قبال کمکهای گسترده به اوکراین را تغییر دهد. تا به اینجا که رئیس جمهور آمریکا از سیاستهای خود عقب نشینی نکرده است. او در همین زمینه در یکی از سخنرانیهای ماه نوامبر خود در واکنش به جمهوریخواهان گفت: ««این افراد متوجه نمیشوند. این مسئله بسیار بزرگتر از اوکراین است. تهدیدی برای اروپای شرقی و ناتو است. این پیامدها واقعی و جدی است. آنها هیچ درکی از سیاست خارجی آمریکا ندارند.»[۴]
[۵]
[۲]
جنگ اوکراین و روسیه
مقابله با چین
[۷]
در این انتخابات تکلیف تمام ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان، ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی مجلس سنا و فرمانداران آینده ۳۶ ایالت آمریکا را مشخص کرد.
منابع:
مذاکرات ایران و آمریکا
حال در چنین شرایطی جمهوریخواهان نیز به عنوان مخالفین اصلی مذاکره، کنترل اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار گرفتهاند. جایی که آنها قادر خواهند بود تحقیقات و جلسات استماع متعددی را با تیم مذاکره کننده آمریکایی برگزار کنند و از هرگونه توافق احتمالی جلوگیری کنند. در مجلس سنای آینده آمریکا نیز علیرغم اینکه جمهوریخواهان در اقلیت هستند، به لطف همراهی برخی سناتورهای دموکرات همچون باب منندز، فشارهای زیادی را به دولت بایدن برای عدم توافق با ایران وارد خواهند کرد.
یکی از اصلیترین این راهبردها، حمایتهای گسترده دولت آمریکا از اوکراین است. راهبردی که بسیاری از قانونگذاران محافظهکار با آن مخالف هستند. برای مثال کوین مککارتی، رهبر احتمالی اکثریت جمهوریخواه در مجلس نمایندگان چند هفته قبل اعلام کرد که حزب او کمکهای گوناگون به اوکراین را محدود خواهد کرد و دیگر خبری از چک سفید امضا به کیف نخواهد بود.[۱] همچنین مارجری تیلور گرین، نماینده جنجالی محافظهکاران در کنگره در سخنرانی انتخاباتی خود گفت: «تحت مدیریت جمهوریخواهان (در صورت پیروزی در انتخابات) حتی یک اسکناس پول هم به اوکراین فرستاده نخواهد شد و کشورمان دوباره به اولویت اول ما تبدیل خواهد شد.»[۲] سخنانی که البته مورد تایید بسیاری از رایدهندگان جمهوریخواه است. به طوری که مطابق افکارسنجی جدید والاستریت ژورنال، نزدیک به نیمی از جمهوری خواهان (۴۸ درصد) معتقدند که این کشور کمک زیاد و بیش از اندازهای به اوکراین ارسال میکند. این رقم در ماه مارس و در هفتههای آغاز جنگ اوکراین در میان جمهوریخواهان، تنها ۶ درصد بود![۳]
[۶]
«اگر چه درهای دیپلماسی باز خواهند ماند اما دولت آمریکا اکنون تمرکز خود را به جای مذاکرات احیای توافق هستهای، بر سیاست تحریم و فشار قرار میدهد.»[۵] این جمله چند روز قبل رابرت مالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران است. او در ادامه، اقدامات نیروهای امنیتی علیه معترضان در ایران و همچنین فروش پهپاد به روسیه را از دلایل تغییر سیاست دولت بایدن در قبال ایران عنوان میکند. سیاستی که کاملاً خلاف وعدههای انتخاباتی جو بایدن است و یک چشم انداز منفی را از توافق میان ایران و آمریکا ترسیم میکند.
با وجود اینکه دموکراتها توانستند در این انتخابات اکثریت سنا را حفظ کنند و این مجلس نقش بسیار مهمی در تصمیمات سیاست خارجی ایالات متحده دارد، اما کنترل مجلس نمایندگان توسط اکثریت جمهوریخواه، مانع بسیار بزرگی بر سر راهبردهای بینالمللی دولت بایدن خواهد بود.
البته جمهوریخواهان کنگره به این سطح از تقابل با چین راضی نیستند و بارها در سخنرانیهای انتخاباتی خود به این موضوع اشاره کردهاند. برای مثال یکی از اقداماتی که قانونگذاران محافظهکار در کنگره جدید به دنبال آن هستند، تشکیل کمیتهای برای بررسی منشا ویروس کرونا و پاسخگو کردن حزب کمونیست چین به دلیل شیوع این بیماری است.[۸]
همچنین جمهوریخواهان با دسترسی چینیها به انواع مختلف فناوریهای ایالات متحده و میزان بالای سرمایهگذاری در شرکت های چینی مخالفند و در تلاشند تا در ماههای آینده، قوانینی را بر علیه آن وضع کنند.
[۸]